Thời gian gần đây, số lượng tài khoản chứng khoán ngày càng tăng chóng mặt, bên cạnh đó, khối lượng giao dịch chứng khoán cũng tăng đột biến so với cùng kì năm trước. Tuy nhiên, bên cạnh đó, thị trường chứng khoán liên tục chứng kiến nhiều sự việc nghịch lý. Đó chính là nhiều cổ phiếu nhỏ, doanh nghiệp kinh doanh có hoạt động kinh doanh thua lỗ, thậm chí thuộc diện cảnh báo hoặc kiểm soát, sắp bị hủy niêm yết nhưng giá cổ phiếu vẫn cố tình tăng phi mã. Đứng trước sự việc này, nhà đầu tư chứng khoán cần cẩn trọng và theo dõi tình hình sát sao để tránh những mất mát không đáng có.
Chương mới của thị trường chứng khoán Việt Nam
Số tài khoản chứng khoán tăng mạnh trong 8 tháng đầu năm
Mặt bằng lãi suất thấp khi dịch COVID-19 bùng phát khiến dòng tiền tìm đến thị trường chứng khoán. Theo thống kê của Trung tâm Lưu ký Chứng khoán, lũy kế cả năm 2020, có 393.659 tài khoản giao dịch chứng khoán của nhà đầu tư trong nước được mở mới. Trong đó, nhà đầu tư cá nhân chiếm tới 392.527 tài khoản (99,7%). Cao nhất trong 20 năm trở lại.
Con số này tiếp tục tăng. Lũy kế 8 tháng đầu năm, nhà đầu tư trong nước mở mới 842.405 tài khoản chứng khoán. Lớn hơn tổng số tài khoản mở mới trong 3 năm 2018; 2019 và 2020 cộng lại (tổng 3 năm đạt 837.345 tài khoản). Tính tới cuối tháng 8, tổng số tài khoản chứng khoán nhà đầu tư trong nước hiện đạt gần 3,6 triệu. Tương đương khoảng 3,8% dân số.
Khối lượng giao dịch bùng nổ
Các nhà đầu tư cá nhân mới của Việt Nam đã khiến khối lượng giao dịch trên thị trường bùng nổ. Sự gia tăng này đã làm quá tải hệ thống giao dịch của sở giao dịch chứng khoán. Vì vậy đã gây ra một số gián đoạn. Bao gồm việc Sở Giao dịch Chứng khoán TP. Hồ Chí Minh (HOSE) đóng cửa sớm vào chiều ngày 1/6/2021.
Sàn giao dịch HOSE đã sử dụng hệ thống giao dịch kể từ khi được thành lập cách đây 21 năm. Và được nâng cấp tạm thời lên hệ thống do FPT. Công ty công nghệ hàng đầu Việt Nam, phát triển vào ngày 5/7/2021. Hệ thống FPT đã nâng công suất của sàn HOSE từ 900.000 lên khoảng 4 triệu lệnh/ngày. Việc nâng cấp lên hệ thống do Sở giao dịch chứng khoán Hàn Quốc (KRX) phát triển đã tiến hành được một thời gian. Và có khả năng sẽ đi vào hoạt động vào đầu năm 2022.
Bên cạnh việc tăng dung lượng, hệ thống KRX, hiện đang được thử nghiệm. Điều này sẽ có các tính năng mới đáp ứng việc tăng khối lượng giao dịch. KRX cũng sẽ hỗ trợ được giao dịch bán khống và giao dịch T+0. Bao gồm việc loại bỏ yêu cầu phải có tiền trước khi mua hay có chứng khoán trước khi bán. Cũng như khả năng thanh toán trong cùng ngày.
Kết quả kinh doanh bất thường, giá cổ phiếu trên thị trường tăng phi thường
Giá cổ phiếu tăng bất chấp doanh nghiệp kinh doanh thua lỗ
Theo Ban Kinh tế vĩ mô và Dự báo, Viện Chiến lược và Chính sách tài chính, sự tham gia mạnh mẽ của nhà đầu tư cá nhân tuy đã đóng góp tích cực vào sự phục hồi và tăng trưởng của thị trường chứng khoán nhưng cũng tiềm ẩn những biến động khó lường. Bởi lẽ, đây là nhóm nhà đầu tư thiếu kiến thức và kinh nghiệm đầu tư với tâm lý dễ dao động. Đặc biệt, thời gian gần đây xuất hiện tình trạng một số doanh nghiệp kinh doanh thua lỗ; bị tác động nặng nề bởi dịch bệnh. Nhưng giá cổ phiếu vẫn tăng mạnh.
Chẳng hạn, cổ phiếu RGC của Công ty Cổ phần đầu tư PV – Inconess đã nhảy vọt. Đó là với mức tăng hơn 700% trong vòng khoảng 3 tháng đầu năm 2021. Từ 3.200 đồng vào đầu năm lên gần 25.000 đồng vào đầu tháng 4.2021. Trong khi doanh nghiệp này thua lỗ 2 năm liên tiếp và mức lỗ năm 2020 gần 14 tỉ đồng.
Hay như cổ phiếu RIC của Công ty cổ phần Quốc tế Hoàng Gia đã tăng từ mốc 5.130 đồng/cổ phiếu. Qua đó lên 46.150 đồng/cổ phiếu. Tương đương mức tăng khoảng 900% chỉ trong 2 tháng đầu năm 2021. Đó là dù doanh nghiệp lỗ lũy kế lên đến cả trăm tỉ. Tại thời điểm đầu tháng 9; cổ phiếu RIC đã rơi xuống vùng giá 23.000 đồng/cổ phiếu. Nhưng vẫn tăng đáng kể so với mức 5.130 đồng hồi đầu năm.
Nhiều cổ phiếu tím trần liên tiếp hằng chục phiên từ đầu tháng 9
Một hiện tượng mới trên sàn là cổ phiếu TGG và BII với hàng chục phiên tím trần liên tiếp từ đầu tháng 9. Trong khi đó, cổ phiếu BII (Louis Land) đang thuộc diện cảnh báo. Báo cáo tài chính sau soát xét 6 tháng đầu năm của công ty này cũng bị kiểm toán nhấn mạnh loạt vấn đề. Lợi nhuận bốc hơi 27% so với báo cáo tài chính tự lập. Cũng thuộc “họ” Louis còn có cổ phiếu TGG (Louis Capital) đã tăng từ mức giá chưa tới 1.200 đồng/cổ phiếu hồi đầu năm. Cổ phiếu công ty này đã lên 52.800 đồng chốt phiên 14.9. Trong khi đó. TGG vẫn đang thuộc diện kiểm soát.
Nhà đầu tư chú ý đến các cổ phiếu có P/E cao hơn 30 lần có thể bị làm giá
Gần đây, thanh khoản trên thị trường liên tục được duy trì ở mức cao. Trong đó, dòng tiền của nhà đầu tư cá nhân đóng vai trò rất lớn trên thị trường. Trong bối cảnh nhà đầu tư nước ngoài liên tục bán ra mặc dù P/E hiện nay của thị trường tương đối hấp dẫn, đây là một điều đáng lưu ý.
Theo chuyên gia tài chính ngân hàng – TS Nguyễn Trí Hiếu, mặc dù vai trò của nhà đầu tư nước ngoài đang dần giảm nhẹ do dòng vốn nội vươn lên mạnh mẽ nhưng khối ngoại vẫn có thể là chỉ báo khả tín. Vì họ là nhà đầu tư chuyên nghiệp, có công cụ quan sát, phân tích tình hình tốt. Điều này là trái ngược hẳn với các nhà đầu tư trong nước khi chủ yếu là nhà đầu tư cá nhân chứ không phải tổ chức. Nhóm này còn mang tính “phong trào”. Chạy theo số đông và chưa hẳn đã mang lại sự tích cực cho thị trường.
Trong bối cảnh khủng hoảng dịch bệnh toàn cầu, kinh tế trong nước còn chưa phục hồi như hiện nay, TS Nguyễn Trí Hiếu khuyến nghị. Các nhà đầu tư cá nhân khi chọn cổ phiếu phải theo dõi tất cả các chỉ số sinh lời. Cùng với đó là dòng tiền của doanh nghiệp phát hành trong nhiều năm. Đặc biệt, phải xem kỹ P/E. Nếu P/E cao hơn 30 lần thì đó là các cổ phiếu có thể đã bị làm giá. Trong khi đó, ông Huỳnh Anh Tuấn khuyến nghị; nhà đầu tư nên thận trọng trước sự tăng quá nóng của những cổ phiếu nhỏ mang tính chất đầu cơ cao; dòng tiền vào nhanh và ra cũng rất nhanh.