Chúng ta có thể thấy được một điều rằng, chứng khoán là kênh đầu tư hợp pháp, không nhất thiết phải cần nhiều vốn (nhà đầu tư có thể bắt đầu với số vốn nhỏ, từ vài triệu đồng), đa dạng sự lựa chọn sàn giao dịch (cả 3 sàn HOSE, HNX, upcom hiện có hơn 1,700 mã cổ phiếu). Ngoài ra, nhà đầu tư có thể mua thêm chứng khoán phái sinh, chứng quyền. Hơn thế nữa, thị trường chứng khoán lại tính thanh khoản cao (giá trị giao dịch toàn thị trường mỗi phiên trên 1 tỷ USD), việc mở tài khoản và giao dịch rất nhanh chóng và không mất quá nhiều thời gian. Điều quan trọng nhất là chúng ta có thể đạt tỷ suất sinh lời cao hơn khi nhận lãi suất tiền gửi tiết kiệm ngân hàng,…
Cũng chính vì điều này mà trong 2 năm diễn ra dịch bệnh Covid-19, nhiều người đã tìm đến kênh đầu tư chứng khoán để kiếm thêm thu nhập trong bối cảnh khó khăn. Tuy nhiên, bên cạnh cơ hội đầy tiềm năng thì cũng có những rủi ro mà người đầu tư chứng khoán phải lường trước để tránh mất cả chì lẫn chài.
Mục lục
Đầu tư chứng khoán là gì?
Chứng khoán là bằng chứng cho thấy người chơi là chủ sở hữu hợp pháp vốn hoặc tài sản của công ty đó. Đầu tư vào thị trường chứng khoán là khi bạn mua cổ phiếu của các công ty đang phát hành cổ phiếu trên thị trường. Bằng cách mua cổ phiếu với giá thấp, chờ cơ hội cổ phiếu tăng giá và bán với giá cao nhà đầu tư kiếm lời thông qua thị trường này.
Cơ hội đầu tư chứng khoán
Người đầu tư chứng khoán sẽ có cơ hội được hưởng các nguồn lợi sau:
Lợi nhuận từ chênh lệch giá cổ phiếu
Đây là điều mà ai cũng kỳ vọng khi đầu tư chứng khoán. Khi công ty tăng trưởng tốt, giá cổ phiếu thường sẽ tăng cao. Điều này mang lại lợi nhuận từ chênh lệch giá cho những ai nắm giữ cổ phiếu của doanh nghiệp. Ví dụ: Trong 1 năm qua, giá cổ phiếu của CTCP Vinhomes (HOSE: VHM) tăng khoảng 38%. Nếu vào ngày 15/09/2020, bạn mua cổ phiếu VHM với giá 77,500 đồng/cp và nắm giữ. Thì đến ngày 14/09/2021, giá cổ phiếu là 107,000 đồng/cp. Chênh lệch giá 1 cổ phiếu là 29,500 đồng/cp. Nếu bạn mua 100 cp thì lợi nhuận là 2.95 triệu đồng.
Được nhận cổ tức hàng năm
Khi mua cổ phiếu của một doanh nghiệp nào đó, đồng nghĩa nhà đầu tư đã sở hữu một phần của doanh nghiệp. Ngoài chênh lệch giá cổ phiếu, nhà đầu tư sẽ được hưởng tiền cổ tức (chia từ lợi nhuận kinh doanh). Nếu doanh nghiệp hoạt động hiệu quả và phát triển – đây chính là nguồn thu nhập thụ động của bạn. Chỉ cần tại thời điểm doanh nghiệp chốt danh sách chi trả cổ tức. Tài khoản của bạn sở hữu cổ phần của doanh nghiệp đó, bạn sẽ được chia cổ tức. Ví dụ: Bạn sở hữu cổ phiếu của CTCP Cơ Điện Lạnh (HOSE: REE). Không bàn tới chênh lệch giá cổ phiếu, bạn sẽ được nhận cổ tức khá đều đặn hàng năm với tỷ lệ từ 16%/mệnh giá.
Tiền không bị mất giá do lạm phát
Với việc lạm phát tăng nhanh vào thời điểm hiện tại, thực tế tiền của bạn đang ‘bốc hơi’ mỗi ngày khi bạn cất chúng trong tủ hay trong ngân hàng, kể cả khi bạn gửi tiết kiệm. Vì lãi suất tiền gửi tiết kiệm đang ngày càng thấp hơn so với chỉ số lạm phát – tiền lãi bạn thu được thấp hơn so với số tiền “bị bốc hơi” của bạn). Đầu tư chứng khoán sẽ giúp chúng ta bảo vệ được giá trị tài sản của mình.
Mua bán dễ dàng, không đòi hỏi vốn lớn
Có rất nhiều kênh đầu tư khác hiện nay như bất động sản, vàng, ngoại tệ,…Nhưng chúng đều đòi hỏi bạn phải có 1 nguồn vốn tương đối. Đặc biệt là bất động sản. Hoặc việc mua bán không dễ dàng chút nào. Đối với chứng khoán, chỉ cần vài cú click chuột là bạn hoàn toàn có thể giao dịch trên thị trường. Trong khi vốn để bắt đầu đầu tư chứng khoán có thể dưới 1.000.000đ . Ví dụ: chỉ cần 200.000đ là bạn có thể sở hữu 10 cổ phiếu của Tập đoàn Hoàng Anh Gia Lai (HAG) và 10 cổ phiếu của Tập đoàn HPG rồi.
Rủi ro đầu tư chứng khoán
Song song với cơ hội, chứng khoán cũng tồn tại một số rủi ro nhất định.
Rủi ro thị trường
Đầu tiên là rủi ro đến từ biến động thị trường. Đây được xem là một trong những rủi ro chính đối với nhà đầu tư. Những đợt biến động mạnh của thị trường chứng khoán (TTCK) từ các tin tức như chiến tranh, giá dầu, lãi suất,…Điều này kéo theo sự giảm giá hay lên xuống thất thường của thị trường sẽ ảnh hưởng đến giá cổ phiếu. Nhà đầu tư phải chuẩn bị trước tâm lý tài khoản bị giảm dưới vốn. Cũng cần lưu ý là những đợt giảm giá chứng khoán mạnh trong ngắn hạn. Bởi đây cũng là cơ hội cho nhà đầu tư mua cổ phiếu với giá rẻ.
Rủi ro đặc trưng
Ngoài những rủi ro chung của thị trường, nhà đầu tư còn có thể gặp phải những rủi ro đặc trưng của từng ngành hoặc từng doanh nghiệp. Ví dụ: Rủi ro tai nạn máy bay với ngành hàng không, tai nạn đắm tàu với hàng hải… Đây là những rủi ro không phải toàn thị trường đều bị ảnh hưởng.
Rủi ro thanh khoản
Tiếp theo là rủi ro do thanh khoản thấp. Mặc dù, thị trường chứng khoán là một thị trường lớn. Nhưng nếu so sánh với ngoại hối thì tính thanh khoản của nó vẫn còn kém xa. Xét về tính thanh khoản trên thị trường chứng khoán thì cao. Nhưng nếu coi đây là một loại cổ phiếu cụ thể thì lại thấp. Muốn giao dịch thuận lợi thì nên chọn những cổ phiếu có tính thanh khoản cao. Nghĩa là có nhiều người mua, bạn bè để trao đổi với nhau.
Ví dụ: Khối lượng giao dịch bình quân (KLGDBQ) khớp lệnh qua 1 năm của cổ phiếu Tập đoàn Hòa Phát (HOSE: HPG) là gần 24 triệu cp/phiên nhưng của CTCP Vinacafé Biên Hòa (HOSE: VCF) chỉ có 404 cp/phiên, thậm chí có những phiên hoàn toàn không có giao dịch. Hãy thử tưởng tượng, bạn nắm trong tay 1 lượng cổ phiếu và cần bán ra để thu hồi vốn nhưng không bán được vì không có người mua thì bạn sẽ thế nào?
Rủi ro từ nhà môi giới chứng khoán
Các nhà môi giới chứng khoán thường đưa ra những quy định bất hợp lý khi bạn mở tài khoản giao dịch. Không những vậy, chất lượng dịch vụ mà họ cung cấp cũng không hoàn hảo như bạn nghĩ. Do đó, khi mở tài khoản với nhà môi giới, bạn cần hết sức lưu ý những chi tiết này.
Rủi ro thông tin
Tiếp nữa là rủi ro từ thông tin. Thị trường chứng khoán đôi khi xuất hiện những thông tin sai lệch về báo cáo tài chính của các công ty. Vì vậy, nhà đầu tư cần tỉnh táo để biết đâu là thật, đâu là giả. Ngoài ra, còn nhiều rủi ro khác nữa như rủi ro từ việc sử dụng đòn bẩy (call margin),…Tuy nhiên, nếu được trang bị những kiến thức đầu tư thực sự hiệu quả và được hướng dẫn bài bản. Bạn không những có thể tránh được những rủi ro trên. Mà còn có thể kiếm được lợi nhuận trên TTCK.