Khoai lang tím từng mặt hàng thuộc top sản lượng xuất khẩu cao. Tuy nhiên, như bao nông sản khác vào mùa dịch, giá khoai lang tím rớt liên tục và “chạm đáy”. Tình hình chung hiện nay là người cần sử dụng thì không thể tiếp cận hàng hóa do hạn chế đi lại còn người có thể ra đường mua sắm thì không có nhu cầu. Nhiều người không thể xuất khẩu cũng không thể bán cho thương lái mặc dù giá khoai lang tím tận ruộng chỉ 3.000 đồng/kg. Còn các nhà bán hàng nhập quá nhiều nhưng không bán được buộc phải lên diễn đàn, mạng xã hội cầu cứu khi lượng khoai ứ đọng dẫn đến hư hỏng khiến họ thua lỗ nặng nề
Khoai lang tím rớt giá: Thương lái không có cửa thua lỗ
Những năm được mùa, được giá thì khoai lang xuất khẩu đã giúp rất nhiều hộ nông dân có thu nhập cao, ổn định cuộc sống. Tuy nhiên, từ sau Tết đến nay, giá khoai lang tím giảm xuống mức 600.000 đồng/tạ (60kg); rồi 400.000 đồng/tạ… Thậm chí hồi cuối tháng 4, giá khoai có lúc chạm đáy 30.000 đồng/tạ.
Việc tìm đầu ra cho khoai lang tím đang là khó khăn của HTX Khoai lang Thanh Ngọc. Bởi việc mua bán đang bị ngưng trệ. Trước đó, có hội phụ nữ một số địa phương mua khoai để hỗ trợ bà con vùng dịch như Bình Phước; Nha Trang ( Khánh Hòa) và TP. HCM trước thời điểm giãn cách nghiêm ngặt. Riêng thị trường Hà Nội, dù biết tiêu thụ rất mạnh, song HTX chưa có được đầu mối để giao lưu, tiêu thụ.
Giá khoai lang tím HTX thu mua là 3.000 đồng/kg. Cộng các chi phí, ra đến Hà Nội cũng chỉ đến 5.000 đồng/kg. Nếu tính cả hao hụt cao nhất cũng chỉ đến 7.000 đồng/kg. Tuy nhiên, tôi được biết bây giờ giá khoai lang tím ngoài Hà Nội rẻ nhất cũng 12.000 đồng/kg. Còn mức phổ biến là 13.000-15.000 đồng/kg. Như vậy, nông dân thì bán quá rẻ mà người tiêu dùng phải ăn khoai giá cao gấp 2-3 lần. Còn thương lái không có cửa thua lỗ. Đáng tiếc hiện nay chúng tôi lại không có người đến mua. Bản thân HTX lại thiếu đầu mối kết nối tiêu thụ ngoài Hà Nội
Đại dịch khiến khoai lang không thể xuất khẩu
Khoai lang tím là mặt hàng được xuất khẩu sang nhiều nước bởi hương vị thơm ngon, màu sắc hấp dẫn và nhiều chất dinh dưỡng. Khoai lang tím cũng là món khoái khẩu của nhiều gia đình, có thể chế biến thành nhiều món ăn khác nhau như chè, sữa tươi, cháo, bánh mì, bánh su sê, bánh khoai nướng hay bánh crepe khoai lang tím… được bán phổ biến trên thị trường.
Tuy nhiên, từ khi dịch COVID-19 bùng phát, đặc biệt lần thứ 4, giãn cách nhiều ngày khiến các hoạt động kinh doanh buôn bán đều bị dừng lại. Đồng thời, việc xuất khẩu cũng không thể diễn ra như bình thường. Dẫn đến tình trạng, khoai lang tím bị ứ đọng tại các kho nguồn, Các chủ vườn mất nguồn thu mua. Đồng loạt hạ giá nhưng vẫn khiến các chủ kinh doanh “thất thu” vì hàng bị hư hỏng nhiều khi chưa kịp xuất đi.
Nhiều chủ kinh doanh bán khoai lang tím phải “kêu cứu” người mua
Giá hiện tại dao động từ 9.000 -10.000 đồng/kg. Trước đó khoai lang tím được bán với giá 17.000 – 20.000 đồng/kg. Với giá sỉ từ 1 tạ trở lên thì chỉ khoảng 5.000 – 7.000 đồng/kg. Chị Thu Huyền (Cầu Giấy, Hà Nội) chủ kinh doanh khoai lang tím cho biết: “Dịch bệnh đang diễn biến phức tạp nên ít người mua lắm. Tôi chỉ dám lấy 20 – 30 kg bán lẻ. Vì khoai lang mùa này nhanh bị hà, bị hỏng. Hôm trước hôm sau thôi mà cũng hỏng 5-7 củ rồi. Nên lãi không được bao nhiêu. Thậm chí còn bị lỗ nặng nếu không bán kịp thời”.
Chị Kim Huệ (Vĩnh Hưng, Hoàng Mai) người bán khoai lang tím online chia sẻ: “Trước dịch COVID-19 tôi nhập gần 1 tấn khoai lang tím. Vừa nhập được hơn tuần thì giãn cách. Các cửa hàng bán lẻ đều bị đóng cửa. Do đó, hàng bị tồn lại, tôi phải đăng lên các chợ online để bán. Nhưng vẫn không kịp, khoai lang hỏng nhiều, bị hà bị dím gần 2/3. Nói chung là lỗ nặng”.