Mỗi giai đoạn trưởng thành của con, ba mẹ sẽ cần có những cách hướng dẫn riêng biệt. Bạn sẽ không thể áp dụng cách dạy con những năm 1-5 tuổi vào lúc con đã 13-18 tuổi. Bởi mỗi một giai đoạn lớn lên, con cũng có những biến đổi tâm lý rất khác. Và mỗi thời điểm con cũng sẽ tiếp xúc với những thứ xung quanh khác biệt. Bởi vậy, cha mẹ lúc này cần phải đồng hành thật sát sao, có những chỉ dẫn để con không “chòng chành” giữa nhiều những thay đổi lạ lẫm. Và đặc biệt có một số những hành động cha mẹ tuyệt đối không nên làm với con vào quá trình dạy con ở lứa tuổi này.
Đừng chỉ trích những thay đổi ngoại hình hay cảm xúc của con
Tuổi vị thành niên là độ tuổi xảy ra nhiều biến đổi hooc-môn nhất. Đây cũng là độ tuổi chứng kiến nhiều thay đổi về cả ngoại hình lẫn tâm lý nhất trong cuộc đời con người. Đặc biệt xu hướng dậy thì sớm đang ngày càng gia tăng. Vì vậy, cha mẹ nên chấp nhận và thấu hiểu cho những biến đổi cảm xúc bất chợt của con. Kể cả khi con “mít ướt” hay quá dễ xúc động và nhạy cảm.
Không nên trêu chọc trẻ vì những điều đó – trẻ có thể cảm thấy tổn thương. Tuyệt đối tránh trách móc hay phạt con trước mặt bạn của con. Điều đó sẽ khiến trẻ trở nên xa cách với cha mẹ. Nó cũng khiến con không muốn nói chuyện với cha mẹ nữa. Hãy hỏi con một cách nhẹ nhàng. Tôn trọng những khó khăn mà con đang gặp phải. Không mỉa mai hay nổi đóa với con. Con có thể nhận ra sự coi thường của cha mẹ từ những chi tiết rất nhỏ như cái nhếch môi hay nhướn mày.
Hạn chế va chạm thân thể với con một cách quá gần gũi
Có một sự thật cha mẹ phải chấp nhận là con cái đã đến lúc lớn. Con không còn bé bỏng như xưa về cả tâm hồn và thể chất. Lúc này cha mẹ không nên thoải mái ôm ấp, hôn, vuốt ve. Lúc này cha mẹ cần nhất phải tạo khoảng cách với con. Nhất là giữa mẹ và con trai hay cha và con gái. Khoảng cách đó giúp các con biết giữ gìn thân thể. Nó sẽ tránh sự va chạm với người bạn khác giới. Bởi cha mẹ chính là những người bạn khác giới đầu tiên của con.
Cha mẹ đừng làm mất mặt con khi có những người khác bên cạnh
Nhiều bố mẹ cho rằng chửi mắng con trước mặt người khác cũng là hình thức giáo dục con. Họ tưởng rằng điều đó sẽ giúp con nhận ra khuyết điểm. Cha mẹ cho rằng con sẽ có ý chí mạnh mẽ để phấn đấu trở nên tốt đẹp hơn. Tuy nhiên, theo các chuyên gia tâm lý, việc mắng con trước mặt mọi người lại mang tác dụng ngược.Nó sẽ làm tổn thương lòng tự trọng của trẻ. Việc này còn khiến trẻ trở nên ương bướng, khó chỉ bảo. Nhiều đứa trẻ cho biết, điều mà chúng sợ nhất, hình phạt nặng nề nhất với chúng chính là bị mất mặt.
Theo các nhà giáo dục, tất cả những đứa trẻ khó giáo dục nhất là những đứa trẻ mất đi lòng tự trọng. Thế nên, bố mẹ phải làm mọi cách để bảo vệ điều quý giá nhất của con, chính là lòng tự trọng. Khi đứa trẻ bị tổn thương lòng tự trọng, trẻ sẽ quay lưng trốn chạy. Chúng sẽ trở nên hèn nhát, yếu đuối, hoặc ngược lại. Con có thể trở thành đứa nổi loạn, vượt ra khỏi quy tắc, khuôn khổ. Thậm chí có những đứa trẻ bất chấp pháp luật. Dù là tình huống nào đi nữa, sẽ cần rất nhiều thời gian, thậm chí là cả một đời để có thể chữa lành tổn thương cho đứa trẻ ấy.
Cha mẹ không nên so sánh con với người khác
Khi bố mẹ liên tục so sánh con mình với con người khác, trẻ sẽ bắt đầu tin rằng những người khác đều giỏi hơn mình và bản thân không có năng lực. Từ đó trẻ có xu hướng sống theo sự kỳ vọng của người lớn. Thế nhưng điều này hoàn toàn không ổn vì có thể ảnh hưởng xấu đến sự phát triển tinh thần cũng như khả năng học tập của trẻ. Dù con đã nỗ lực bao nhiêu nhưng nếu bạn vẫn không thấy hài lòng và luôn muốn bé học tập theo các bạn khác thì chẳng khác nào bạn đang phá vỡ sự tự tin nơi trẻ. Bé sẽ bắt đầu suy nghĩ rằng mình làm tốt thì cũng chẳng được gì cả, từ đó năng lực, ý chí của trẻ bị mài mòn.
Một đứa trẻ sẽ cảm thấy gánh nặng tâm lý nếu liên tục bị so sánh. Bố mẹ không được gây áp lực để bé phải thể hiện thật tốt, điều này sẽ khiến con lo lắng và mất ngủ. Hãy ngồi lại và nói chuyện với nhau, tìm hiểu xem vì sao thành tích của con chưa được tốt cũng như tìm ra giải pháp hiệu quả và phù hợp.